Asymetria to stan, w którym dziecko preferuje wybraną stronę ciała np. główka obrócona jest w jedną stronę a tułów układa się w łuk, tworząc literę ”C”. U niemowląt poniżej 3 miesiąca życia obserwuje się pewną toniczna asymetryczną aktywność toniczną, jednak w miarę rozwoju dziecko normalizuje napięcie mięśniowe, zanikają odruchy wczesnodziecięce a bobas zaczyna kontrolować poszczególne części ciała dążąc do symetrii, którą osiąga w „magicznym”, wyczekanym 3 miesiącu życia. Wyrazu „magiczny” użyłam celowo, bowiem często spotykam się z błędnym myśleniem różnych środowisk, że asymetria w wieku np. 2 miesięcy jest stanem fizjologicznym. Fizjologiczną motoryką dziecka poniżej 3 miesiąca życia jest, jak już wyżej wspomniałam, asymetryczna aktywność odruchowa np. pozycja szermierza, która powinna być prezentowana na obie strony ciała, jeżeli tak się nie dzieje, a dziecko układa się wciąż w ten sam sposób, konieczne jest wdrożenie interwencji fizjoterapeutycznej.
Asymetria to zespół objawów dotyczących struktur (np. spłaszczenie kości czaszki), albo funkcji (np. podpór na jednym ręku), bądź jednych i drugich. Ponadto dotyczyć może części ciała lub jego całości. Jest wiele różnych przyczyn występowania asymetrii m.in.: czynniki prenatalne (np. zbyt mała ilość wód płodowych uniemożliwiająca swobodną zmianę pozycji ciała), błędy w opiece noworodkowej (przystawiane dziecka tylko do jednej piersi), nieprawidłowe napięcie mięśniowe, kręcz szyi z wylewem do mięśnia mostkowo – obojczykowo – sutkowego itd.
W terapii bardzo dużą uwagę przykładam do prawidłowej pielęgnacji niemowląt, do wykluczenia niepożądanych nawyków pielęgnacyjnych , które nakładają się na występowanie asymetrii. Ponadto wdrażam zindywidualizowane postępowanie fizjoterapeutyczne, ponieważ tak jak każdy maluch jest inny, tak asymetrie są bardzo zróżnicowaną grupą objawów pod względem etiologii i leczenia. Czasem przy towarzyszących spłaszczeniach potylicy polecamy stosowanie poduszek ortopedycznych równolegle z fizjoterapią ( i znowu słowo klucz: „równolegle” to znaczy że nie ma sensu stosowanie jedynie poduszki, ponieważ nie działamy na przyczynę asymetrii i nie zmieniamy nawyków, przyzwyczajeń dziecka, a jedynie chcemy wpłynąć na jeden ze skutków i to nie zawsze najistotniejszy – skutek kosmetyczny, dodam że przy niewyrównanej asymetrii istnieje ryzyko poważnych zaburzeń narządu ruchu, w tym skoliozy.
Kończąc chciałabym uczulić wszystkie mamy na to, aby uważnie przyglądały się swoim pociechom już od pierwszych tygodni życia, mając na uwadze powyższe wskazówki, ponieważ to Wy Drogie Mamusie jesteście ze swoimi pociechami cały czas i znacie je najlepiej. Jeżeli coś Was niepokoi w rozwoju maluszka zgłaszajcie to przeszkolonym fizjoterapeutom pediatrycznym. Pamiętajcie, że wcześnie wykryta i leczona asymetria to szybsza i efektywniejsza terapia niż wieloletnie zmaganie się z jej skutkami w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Pozdrawiam
KTJ